Ter voorbereiding op een D&E-abortus gebruikt de aborteur laminaria, een vorm van gesteriliseerd zeewier, om de baarmoederhals van de vrouw 24 tot 48 uur voor de procedure te openen. De laminaria zuigt vloeistof op uit het lichaam van de vrouw en zet uit, waardoor de baarmoederhals wordt verbreed/verwijdt.

Wanneer de vrouw terugkeert naar de abortuskliniek, kan het zijn dat de aborteur anesthesie toedient en met behulp van een metalen dilatator en een spuculum, de baarmoederhals verder opent. De aborteur brengt daarna een grote zuigkatheter in de baarmoeder, zet deze aan en zuigt hiermee het vruchtwater weg.

Nadat het vruchtwater is verwijderd, gebruikt de aborteur een soferklem – een grijpinstrument met rijen scherpe “tanden” – om de armen en benen van de baby vast te grijpen en los te trekken, zodat de ledematen van het lichaam van het kind worden losgemaakt. De aborteur gaat door om darmen, ruggengraat, hart, longen en andere ledematen of lichaamsdelen te verwijderen. Over het algemeen is het vinden, grijpen en verpletteren van de schedel van het kind, het moeilijkste gedeelte van de procedure. Na het verwijderen van de stukjes schedel van het kind, gebruikt de aborteur een curette om de baarmoeder uit te schrapen en de placenta en eventuele resterende delen van de baby te verwijderen.

Vervolgens verzamelt de aborteur alle onderdelen van de baby en voegt ze weer samen om er zeker van te zijn dat beide armen, benen en alle andere delen zijn verwijderd.

Als een vrouw laminaria toegediend heeft gekregen, maar de chirurgische abortus nog niet heeft ondergaan, kan ze nog van gedachten veranderen. Er is, afhankelijk van hoeveel haar baarmoeder is verwijd, een potentieel risico op een miskraam. Dit doordat bij een doorgaand verwijden, het lichaam kan beginnen met weeën en een bevalling. Een vrouw die van gedachten verandert, moet onmiddellijk contact opnemen met een medische professional om ervoor te zorgen dat de laminaria op de juiste manier wordt verwijderd. ¹

1. Kaufman, K. The Abortion Resource Handbook.” New York: Fireside, 1997, 32, 153. <link>.

Voor de vrouw brengt deze procedure een aanzienlijk direct risico op ernstige complicaties met zich mee. Omdat de baby in stukken wordt verwijderd, kunnen scherpe stukken gebroken foetale botten de baarmoeder van de vrouw doorboren of een grote scheur veroorzaken. Deze perforatie of scheuring van de baarmoeder of baarmoederhals kan mogelijk ook de darm, blaas, het rectum en andere maternale organen beschadigen.

Naast perforatie en schade aan inwendige organen, heeft een abortus in het tweede trimester een sterk verhoogd risico op overmatig bloeden. Dit komt omdat de placenta in dit stadium van de zwangerschap stevig vastzit aan het baarmoederslijmvlies, en het verwijderen ervan vereist vaak veel schrapen vraagt. Het risico op overmatig bloeden als gevolg van de abortus neemt toe naarmate de baby zich ontwikkelt. De vrouw kan ook extreem bloedverlies ervaren als haar baarmoeder of baarmoederhals verwond is, als de baarmoeder niet goed samentrekt na de procedure of als ze een onvolledige abortus heeft ondergaan. Ze loopt ook een hoger risico op baarmoederhalsbeschadiging, baarmoederperforatie en littekenweefsel, wat kan leiden tot toekomstige zwangerschapscomplicaties zoals een miskraam en vroeggeboorte.¹ Een baarmoederruptuur kan zelfs leiden tot moedersterfte.

Langetermijn schade door abortus in het tweede trimester komt vaker voor dan bij abortussen in het eerste trimester. Omdat de baarmoederhals zo wijd verwijd moet worden om het grotere kind eruit te halen, is het risico op cervicale schade veel groter, waardoor het risico groter wordt dat een vrouw een toekomstige zwangerschap niet kan voldragen. De CDC schat ook dat het risico op overlijden met 38% toeneemt voor elke extra week zwangerschap²

Er zijn onderzoeken die aantonen dat het risico op depressie, angst en zelfmoord groter is voor een vrouw die een ongewenste zwangerschap afbreekt dan voor een vrouw die een ongewenste zwangerschap voldraagt.³

Risico’s voor de moeder:

• Cervicale scheuring: 1 op de 111 vrouwen
  • Baarmoederperofatie: 1 op de 250 vrouwen⁴
  • Ontstekingen: 1 op de 25 vrouwen⁵
  • Overmatig bloedverlies: 1 op de 71 vrouwen⁶
  • Moedersterfte:⁷

1. Lohr, Patricia A. “Surgical Abortion in Second Trimester”, Reproductive Health Matters, May 2008, 156. <www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18772096>.
2. Bartlett, Linda A., et al. “Risk Factors for Legal Induced Abortion–Related Mortality in the United States.” Obstetrics & Gynecology, Vol. 103, No. 4, April 2004, pp. 729-737. <http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15051566>.
3. Fergusson, David M with Joseph M. Boden and L. John Harwood. “Does abortion reduce the mental health risks of unwanted or unintended pregnancy? A re-appraisal of the evidence.” Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, Sept. 2013, Vol. 47, No. 9, pp. 819-827. <http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23553240>.
4. Fox, Michelle C. and Jennifer L. Hayes. “Cervical Dilation in Second-Trimester Abortion.” Clinical Obstetrics and Gynecology. Vol. 52, Issue 2, June 2009, pp. 172-8 <http://journals.lww.com/clinicalobgyn/Abstract/2009/06000/Cervical_Dilation_in_Second_Trimester_Abortion.8.aspx>.
5. Cates, Willard Jr. and David A. Grimes. “Deaths from Second Trimester Abortion by Dilatation and Evacuation: Causes, Prevention, Facilities.” Obstetrics & Gynecology, Vol. 58, Issue 4, October, 1981. <http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7279335>.
6. Peterson, W.F., et al. “Second-Trimester Abortion by Dilatation and Evacuation: An Analysis of 11,747 Cases.” Volume 2, No. 2, Aug 1983. <https://venus.ipas.org/library/fulltext/PetersonOG1983.pdf>.
7. “Risk Factors for Legal Induced Abortion-Related Mortality in the United States.” American College of Obstetrics and Gynecology, Vol 103, No. 4, April 2004.

In Nederland zijn abortussen toegestaan tot de baby buiten uw lichaam zou kunnen overleven. Die grens ligt voor het strafrecht bij 24 weken. Artsen houden in de praktijk 22 weken aan als grens. Dat is omdat zij tot op 2 weken nauwkeurig de duur van de zwangerschap kunnen bepalen.

Week 13

In de dertiende van de zwangerschap zijn de vingerafdrukken zichtbaar en kun je de organen van het kind door zijn of haar dunne huid zien. De baby is in deze fase van de zwangerschap ongeveer vijf centimeter lang. Bron: 24baby.nl

Week 16

In de zestiende week van de zwangerschap beginnen de teennagels van het kind zich te vormen. Ook zijn het gezicht en ledematen van hem of haar verder ontwikkeld. Het hart van de baby pompt elke dag ongeveer 25 liter bloed en dat zal doorgaan terwijl het kind zich in de baarmoeder ontwikkelt. Veel moeders voelen de baby bewegen op dit punt in de zwangerschap. Bron: 24baby.nl

Week 20

Na twintig weken zwangerschap is het zenuwstelsel van het kind voldoende ontwikkeld om pijn te voelen. Onderzoek door de Universiteit van Toronto toont aan dat baby’s in dit stadium pijn in de baarmoeder kunnen voelen – zelfs met een grotere intensiteit dan volwassenen. Bijna alle moeders voelen de baby bewegen in dit stadium van de zwangerschap. Bron: 24baby.nl

week 24

Na vierentwintig weken zwangerschap is de baby ongeveer 30 cm lang en zijn of haar hersenen ontwikkelen zich snel. De longen van het kind ontwikkelen zich ook tot hun takachtige structuur. Op deze leeftijd kunnen bijna alle baby’s buiten de moeder overleven mits ze de juiste ondersteuning krijgen. Bron: 24baby.nl